hatalı örneklem
Argümanınıza uyan verileri cımbızla seçerek, durumu varsayımınıza uydurmaya veya varsayımınızı destekleyecek bir örüntü yakalamaya çalıştınız!
(İng. biased sample, confirmation bias, the Texas sharpshooter)
Ortaya attığınız bir argümanı savunurken, onu desteklemeyen verileri göz ardı edip sadece destekleyenleri seçmeye kalkmamalısınız. Bu yaptığınız, önce rastgele ateş açıp, ondan sonra deliğin etrafına hedef tahtası çizmeye benziyor! Bir argüman ortaya atarken, onu eldeki verilerden yola çıkarak temellendirmek kadar olağan bir şey yoktur. Ancak bunu yaparken de iddianızla çelişen kanıtları görmezden gelip sadece destekleyenleri kullanmak, kendinizi ve karşınızdakini kandırmaktan başka bir şey değildir.
Ortaya attığınız bir argümanı savunurken, onu desteklemeyen verileri göz ardı edip sadece destekleyenleri seçmeye kalkmamalısınız. Bu yaptığınız, önce rastgele ateş açıp, ondan sonra deliğin etrafına hedef tahtası çizmeye benziyor! Bir argüman ortaya atarken, onu eldeki verilerden yola çıkarak temellendirmek kadar olağan bir şey yoktur. Ancak bunu yaparken de iddianızla çelişen kanıtları görmezden gelip sadece destekleyenleri kullanmak, kendinizi ve karşınızdakini kandırmaktan başka bir şey değildir.
Örnekler
“X içecekleri üreticileri, bu içeceklerin en çok satıldığı beş ülkeden üçünün dünyanın en sağlıklı ülkeleri arasında bulunduğunu; dolayısıyla X içeceğinin sağlıklı olduğunu belirtiyor.”Bu beş ülkeden üçünün dünyanın en sağlıklı ülkeleri arasında bulunmasının X içeceğinin sağlıklı olmasıyla hiçbir alakası bulunmayabileceği gibi; bu ülkelerin, X içeceği çok sağlıksız bile olsa başka faktörlerden dolayı (örn. sağlık sisteminin gelişkinliği vb.) dünyanın en sağlıklı ülkeleri arasında bulunmaları da mümkündür. Ayrıca diğer iki ülkeden niye hiç bahsedilmiyor?