güdümlü soru
Soruyu amacınıza hizmet eden desteksiz varsayımlara dayandırarak sordunuz. Çok çakal gördük sizi!
(İng. loaded question)
Bu taktik sanıklara istediklerini söyletmek isteyen avukatlar tarafından kullanıldığında işe yarayabilir ama bize sökmez! Güdümlü sorular, rasyonel tartışmaları rayından çıkarmak için özellikle etkili yanılgılardır. Sorunun yöneltildiği kişi soruyu cevaplamaya çalıştığında kendisini savunma poziyonunda bulabilir; cevaplamak istemezse de sorudan kaçıyormuş gibi görünebilir. Sorular varsayımlara dayandırılarak kurgulanmamalı, içeriğindeki varsayımları destekleyen mantıksal gerekçeler kullanılarak formüle edilmelidir.
Bu taktik sanıklara istediklerini söyletmek isteyen avukatlar tarafından kullanıldığında işe yarayabilir ama bize sökmez! Güdümlü sorular, rasyonel tartışmaları rayından çıkarmak için özellikle etkili yanılgılardır. Sorunun yöneltildiği kişi soruyu cevaplamaya çalıştığında kendisini savunma poziyonunda bulabilir; cevaplamak istemezse de sorudan kaçıyormuş gibi görünebilir. Sorular varsayımlara dayandırılarak kurgulanmamalı, içeriğindeki varsayımları destekleyen mantıksal gerekçeler kullanılarak formüle edilmelidir.
Örnekler
“Ateistler içlerindeki boşluğu neyle dolduruyor?”Soruyu soran kişi, “ateistlerin içinde bir boşluk olduğu” varsayımını neye dayandırdığını belirtmemiş, aksine bunun doğru olduğunu varsayarak soruyu yöneltmiştir. Bir ateist bu soruya “x,y,z” ile dolduruyorum derse, içinde bir boşluk olduğunu kabul etmiş olur. Oysa bu kişi, bir tanrı fikrini hayatına hiçbir zaman dahil etmemiş olabilir; dolayısıyla bu kişi için tanrı fikrinin yokluğunda oluşacak bir boşluktan da söz edilemez. Tabii ki bu örnek, tanrı fikrini bir zamanlar hayatının parçası yapmış bir kişinin, bu fikrin yokluğunda boşluk hissedeceği anlamına da gelmez!