hatalı çıkarım
Üzgünüz; şu anda saydığınız öncüllerden, vardığınız sonuçlara ulaşılamıyor. Lütfen daha sonra tekrar deneyiniz.
(Lat. non sequitur, İng. false cause)
Hatalı çıkarım, adından da anlaşılabileceği gibi, bir konu üzerine argüman üretirken mantıksal silsilenin dikkatlice takip edilmemesi sonucu hatalı çıkarımlara ulaşılması şeklinde ortaya çıkan bir yanılgıdır. Zaten Latincesi de “buradan bu sonuç çıkmaz” veya “bu, şunu takip etmez” anlamına gelir. Burada önemli olan ortaya çıkacağı iddia edilen sonucun doğru veya yanlış olmasından ziyade, bu sonucun iddianın içerdiği öncüller ile mantıksal açıdan bağlantılı olup olmadığıdır. Bu yanılgıdan kaçınmak için argümanlarınız arasındaki mantıksal bağlantıları daha dikkatli kurmalısınız!
Hatalı çıkarım, adından da anlaşılabileceği gibi, bir konu üzerine argüman üretirken mantıksal silsilenin dikkatlice takip edilmemesi sonucu hatalı çıkarımlara ulaşılması şeklinde ortaya çıkan bir yanılgıdır. Zaten Latincesi de “buradan bu sonuç çıkmaz” veya “bu, şunu takip etmez” anlamına gelir. Burada önemli olan ortaya çıkacağı iddia edilen sonucun doğru veya yanlış olmasından ziyade, bu sonucun iddianın içerdiği öncüller ile mantıksal açıdan bağlantılı olup olmadığıdır. Bu yanılgıdan kaçınmak için argümanlarınız arasındaki mantıksal bağlantıları daha dikkatli kurmalısınız!
Örnekler
“Herkes kendi dininin kutsal olduğunu düşünüyor, o yüzden dine saygı duymalısın.”Herhangi birinin, birtakım nesneleri ve olguları kutsal görmesi sadece o kişiyi bağlar. Bu örnekte, söz konusu kişinin dini bizim saygı duyduklarımızı tam aksine hiçe sayıyor olabilir. Buradaki öncül (dinin kutsal olduğuna inanılıyor) ile sonuç (dine saygı duyulması) arasında mantıksal bir bağlantı yoktur. Saygıyı yaratacak etkenler (öncüller) bambaşkadır. Bu kişinin, kendi dininin kutsal olduğunu düşünmesi nedeniyle bizim o dine saygı duymamız gerektiğini söylemesi, hayranları var diye kötü bir filmi sevmemiz gerektiğini söylemeye benzer.